Khi nói đến những bệnh xảy ra ở trong mùa nắng nóng, người ta sẽ thường nghĩ đến những vấn đề như cảm nắng, say nắng, thiếu nước, kiệt sức… Đây là các vấn đề phổ biến, thường gặp nhất, nhưng cũng chỉ là một phần nhỏ của vấn đề này. Riêng đối với đối tượng người cao tuổi (NCT) sẽ có nguy cơ gặp phải nhiều hơn các vấn đề sức khỏe khác ở trong mùa nắng nóng.
Người cao tuổi hầu hết có sức đề kháng ngày càng suy giảm, chức năng của những cơ quan bị sa sút, phản xạ của thần kinh kém nhạy bén, trong khi đấy mùa nắng nóng có khá nhiều bệnh phát sinh, rất dễ mắc bệnh.
Các bệnh trong mùa nắng nóng ở người cao tuổi
Hầu hết người cao tuổi có sức đề kháng ngày một suy giảm; chức năng của các cơ quan bị sa sút, phản xạ thần kinh kém nhạy bén. Trong khi đó mùa nắng nóng có rất nhiều bệnh phát sinh, rất dễ lâm bệnh. Những ngày nắng nóng, ra mồ hôi nhiều, cơ thể rất dễ bị mất nước, chất điện giải; trong khi khả năng tự điều chỉnh của người cao tuổi rất khó khăn.
Sự mất nước, chất điện giải liên tục trong nhiều giờ, nhiều ngày sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hệ tim mạch. Trường hợp nhẹ, có thể làm cho cơ thể người cao tuổi luôn trong tình trạng mệt mỏi; bủn rủn tay chân, chóng quên, hay cáu gắt; nặng hơn có thể ngất xỉu, trụy tim mạch.
Với người cao tuổi còn phải lao động, nhất là lao động nặng nhọc dưới trời nắng nóng khi tắm sông, ao hồ, biển. Lúc nắng nóng có thể bị say nắng, sốc nhiệt. Trong những ngày qua, số bệnh nhân vào Bệnh viện Lão khoa Trung ương cấp cứu tăng trên 150% so với tuần trước.
Cảm lạnh trong mùa nắng nóng
Nắng nóng kéo dài, người cao tuổi có thể bị cảm lạnh khi tắm nước lạnh, tắm sông, ao, hồ, biển vào chiều tối. Hoặc đang ngoài trời nóng vào phòng máy lạnh hay nằm ngủ trong phòng máy lạnh với nhiệt độ thấp và uống nước có đá… Rất dễ bị viêm đường hô hấp. Nếu nhẹ thì viêm mũi họng, nặng hơn là viêm phế quản; phổi hoặc bệnh hen suyễn tái xuất hiện, đặc biệt là hen ác tính. Hoặc cơn cấp của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính… Nếu tiền sử có tăng huyết áp, có thể bị đột tử.
Đặc biệt ở khu vực miền Nam, diễn tiến thời tiết trong ngày có nhiều biến đổi bất thường. Đang nắng nóng và bất chợt chuyển sang trạng thái mưa dầm, mưa dai dẳng. Nếu không có biện pháp che chắn, chuẩn bị phù hợp người cao tuổi, rất dễ mắc các bệnh như viêm phổi, cảm lạnh…
Các bệnh về tiêu hóa
Nắng nóng kéo dài, NCT có thể bị rối loạn tiêu hóa, ngộ độc thực phẩm do ăn uống không đảm bảo vệ sinh (uống nước chưa đun sôi, nước đá không vô khuẩn hoặc ăn rau sống hoặc ăn tiết canh; nem chua, nem chạo…). Trong khi đó, vào mùa nắng nóng thực phẩm rất dễ bị ôi thiu. Do nhiễm vi sinh vật gây bệnh; nắng nóng là điều kiện thuận lợi cho chúng phát triển.
Nắng nóng kéo dài dẫn đến tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn; thiếu nước ngọt, thiếu nước sạch ở một số địa phương. Tềm ẩn nguy cơ xuất hiện các bệnh như nhiễm ký sinh trùng (giun, sán…), ngộ độc, tiêu chảy… Nếu sử dụng nguồn nước không đảm bảo vệ sinh trong sinh hoạt hằng ngày.
Mặc dầu nắng nóng kéo dài nhưng hầu hết NCT ngại uống nước, ngại ăn canh, rau, ngại ăn trái cây… Làm cho NCT dễ mắc bệnh táo bón. Một số người quan niệm, để hạn chế nắng nóng cần uống bia lạnh nhằm mục đích giải khát. Trường hợp người có bệnh về tim mạch, dạ dày, bệnh phổi; bệnh viêm họng hạt, uống bia lạnh sẽ làm cho bệnh càng gia tăng, thậm chí gây nguy hiểm.
Bệnh liên quan tim mạch
Nhiệt độ tăng quá cao do nắng nóng có thể làm gia tăng bệnh tăng huyết áp, tai biến mạch máu não (đột quỵ). Không nên có quan niệm rằng, bệnh huyết áp hoặc tai biến mạch máu não chỉ xảy ra vào mùa lạnh. NCT nếu có bệnh tăng huyết áp mà bị lạnh đột ngột, rất có thể xảy ra các biến chứng nguy hiểm. Nếu nhẹ, huyết áp tăng đột ngột gây hoa mắt chóng mặt; buồn nôn, nôn, nhức đầu (rối loạn tuần hoàn não), loạn nhịp tim. Nếu nặng, có thể xuất huyết não, đột quỵ. Với những NCT có xơ vữa động mạch, tiền sử co thắt động mạch vành tim. Thì càng nguy hiểm hơn.
Cần lưu ý là bệnh đột quỵ ở NCT xảy ra vào mùa nắng chiếm một tỷ lệ đáng kể do nhiệt độ ngoài trời tăng đột biến. Thêm vào đó là chế độ sinh hoạt, ăn uống không phù hợp. Nhất là ở những người có sẵn bệnh tim mạch, bệnh tăng huyết áp.
Mùa nắng nóng kéo dài có thể làm gia tăng tỷ lệ mắc các bệnh do muỗi đốt (bệnh sốt rét, bệnh sốt xuất huyết) ở NCT, bởi họ ngại nằm màn. Đặc biệt là NCT đang có khả năng lao động. Khi nghỉ ngơi quên nằm màn, nhất là vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Mùa nắng nóng, thỉnh thoảng có mưa làm gia tăng sự sinh sản của các loài muỗi. Trong khi bệnh sốt xuất huyết ở nước ta luôn rình rập.
Những cách để phòng ngừa bệnh mùa nắng nóng
Ăn uống hợp lý, đủ chất dinh dưỡng
Người cao tuổi nên ăn đều đặn từ 4 – 5 bữa/ngày. Nên ăn ít một lần để hệ tiêu hóa hoạt động dễ dàng và hiệu quả hơn. Giảm áp lực cho dạ dày, giúp cơ thể hấp thu dưỡng chất tốt hơn.
Ăn nhiều thực phẩm nâng cao sức đề kháng; giàu chất đạm như thịt, cá, tôm, cua, đậu phụ,…. Đồng thời, người cao tuổi cần bổ sung trái cây tươi, rau xanh để cung cấp thêm vitamin và khoáng chất.
Luôn ăn chín, uống sôi, tuyệt đối không dùng thức ăn lạnh sẽ tổn hại cho hệ tiêu hóa. Bên cạnh đó người cao tuổi có thể uống 1 – 2 ly sữa dành cho người già. Nhớ là không uống sữa đặc để tránh gây táo bón.
Người cao tuổi không bị bệnh thận, tim mạch hay đường ruột có thể uống một lượng vừa phải cà phê vào buổi sáng nhưng không nên uống vào buổi chiều vì sẽ bị mất ngủ. Bên cạnh đó người cao tuổi nên hạn chế ăn thức ăn chế biến sẵn, đồ chiên rán nội tạng động vật hay thức ăn tươi sống
Tập thể dục thường xuyên
Người cao tuổi nên tập luyện điều độ mỗi ngày ít nhất 20 phút/ngày các bài tập thể dục như đi bộ, chạy bộ, thể dục tay không, dưỡng sinh kết hợp hít thở sâu. Người cao tuổi không nên thực hiện những bài tập quá sức để tránh gây tổn hại cho sức khỏe nhé.
Giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ
Người cao tuổi cần giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ, tắm rửa bằng nước ấm để giảm thiểu tối đa tỷ lệ mắc các bệnh ngoài da. Bên cạnh đó, không gian sinh hoạt của người cao tuổi cần được giữ sạch sẽ, thoáng mát, hạn chế gió lùa, tránh xa các loại vật nuôi – trung gian gây các bệnh truyền nhiễm.
Thư giãn, nghỉ ngơi đúng giờ
Người cao tuổi cần thư giãn, đi ngủ đủ giấc, đúng giờ, đủ giấc. Đồng thời, giữ cuộc sống vui vẻ, thoải mái.
Đọc thêm những bài viết của chúng tôi để bảo vệ sức khỏe.