Rối loạn tiêu hóa (RLTH) là một chứng bệnh gặp của mọi lứa tuổi và thường gây nên các phiền toái tới người bệnh. Ở người cao tuổi, RLTH sẽ dễ xảy ra và làm ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe.
RLTH của người cao tuổi thường là sẽ không gây biến chứng nguy hiểm nếu như chỉ xảy ra ở trong quãng thời gian ngắn từ 2-3 ngày kết hợp với được điều trị dứt điểm hẳn. Tuy nhiên, nếu mà để tình trạng RLTH được kéo dài quá lâu, người bệnh sẽ dễ gặp các biến chứng như là nhiễm khuẩn đường hô hấp, những bệnh về tiết niệu,…
Vấn đề hay gặp ở người cao tuổi
Ở người cao tuổi, cùng với những cơ quan khác, hệ tiêu hóa dần bị suy thoái dẫn đến rối loạn tiêu hóa. Nguyên nhân của tình trạng này là: người cao tuổi thường răng rất yếu; thức ăn không được nhai kỹ; nhu động thực quản yếu gây khó khăn khi ăn các thức ăn khô cứng nên dễ bị nghẹn. Nhu động của ruột và dạ dày yếu làm việc nhào trộn tiêu hóa thức ăn xảy ra chậm và khó khăn hơn.
Theo thời gian, cả số lượng và chất lượng của nước bọt, dịch mật hay dịch ruột,… đều giảm. Đây là một trong những nguyên nhân gây RLTH ở người cao tuổi. Không chỉ vậy, các lớp niêm mạc trong ống tiêu hóa suy yếu theo thời gian. Các mạch máu nơi các cơ quan tiêu hóa của người cao tuổi thường bị xơ vữa khiến lượng máu đến các cơ quan này giảm. Đồng nghĩa với khả năng hấp thu chất dinh dưỡng của cơ thể giảm sút.
Các cơ quan như hệ nội tiết, hệ thần kinh, tuyến giáp có ảnh hưởng rất lớn đến tình trạng RLTH ở người cao tuổi. Nguyên nhân của vấn đề này là các cơ quan bị suy giảm chức năng kéo theo sự ảnh hưởng đến hấp thu và nhu động ruột.
Ngoài ra, người cao tuổi thường mắc một số bệnh lý mạn tính như: tim mạch, xơ gan; bệnh phổi, bệnh đại tràng, dạ dày… Cũng gây ra những phiền toái và đau đớn làm người bệnh luôn trong trạng thái mệt mỏi, chán ăn,… Tình trạng tiêu hóa luôn không ổn định.
Các dạng RLTH thường gặp
RLTH ở người cao tuổi có nhiều dạng. Điển hình là: tình trạng mệt mỏi, chán ăn, đôi khi dẫn đến bỏ bữa. Không ít trường hợp người cao tuổi mắc chứng RLTH đến mức mất hẳn cảm giác thèm ăn và đói.
Tình trạng đầy bụng, đầy hơi, trướng bụng; phân lỏng hoặc không thành khuôn khi đi ngoài khi ăn những thức ăn nhiều đạm hay dầu mỡ. Chính điều này gây ra tâm lý ngại ăn các loại thức ăn giàu dinh dưỡng như thịt, cá, sữa…
Biểu hiện RLTH ở người cao tuổi cũng có thể là táo bón thường xuyên. Tình trạng này xảy ra do thói quen và chế độ ăn uống chưa hợp lý (ăn ít rau quả, ít uống nước,…).
Phòng tránh rối loạn tiêu hóa ở người già
RLTH ở người cao tuổi thường sẽ không gây biến chứng nghiêm trọng nếu như chỉ xảy ra trong thời gian ngắn từ 2-3 ngày và được điều trị một cách dứt điểm. Tuy nhiên, nếu để tình trạng RLTH kéo dài quá lâu. Người bệnh dễ gặp nhiều biến chứng như nhiễm khuẩn đường hô hấp, các bệnh về tiết niệu,… Hơn nữa, tình trạng suy dinh dưỡng do RLTH cũng gây ảnh hưởng xấu đến những bệnh lý nền mà người cao tuổi đang mắc phải.
Để phòng tránh, người cao tuổi nên có một chế độ ăn uống hợp lý. Nên ăn các loại dầu thực vật thay vì mỡ động vật; ăn một lượng vừa phải các loại thịt đỏ khó tiêu như thịt trâu bò, thịt cừu; tăng cường ăn các loại hoa quả và rau xanh; hạn chế tối đa các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, cà phê,…
Một số lưu ý nhỏ
Lưu ý khi chế biến thức ăn cho người cao tuổi: Đảm bảo nguồn gốc, chất lượng thực phẩm; thức ăn cần được đun nấu đến độ chín cần thiết, không nên ăn các món tái, gỏi,… Để tránh trướng bụng, đầy hơi gây rối loạn tiêu hóa.
Phân bổ thời gian ăn: nên chia thành nhiều bữa nhỏ và đều đặn hằng ngày. Không nên ăn quá dồn dập cùng lúc, cũng không bỏ bữa khi không muốn ăn. Khi ăn nên hạn chế xem tivi hoặc mải mê nói chuyện. Nên tập trung để tránh bị phân tâm dễ gây sặc hoặc nghẹn.
Người cao tuổi nên vận động nhẹ nhàng. Năng tập thể dục hằng ngày để ngừa RLTH, giúp rèn luyện thể lực, tăng cường sức dẻo dai. Hạn chế nhiều bệnh lý khác. Khi thấy có các dấu hiệu của RLTH kéo dài, người nhà nên đưa cha mẹ, ông bà đến các cơ sở y tế uy tín để được khám bệnh và tư vấn điều trị.
Điều trị bệnh rối loạn tiêu hóa
Đối với những bệnh lý rối loạn tiêu hóa cấp tính như tiêu chảy do nhiễm độc hoặc nhiễm khuẩn, đầy bụng chướng hơi do thức ăn… thì có thể dễ dàng xử trí. Nhưng đối với những triệu chứng rối loạn tiêu hóa có tính chất mạn tính, có nguyên nhân do bệnh lý tổn thương – thoái hóa của các cơ quan tiêu hóa như gan mật, tụy, dạ dày ruột hoặc do các cơ quan như nội tiết thì việc điều trị phức tạp hơn và phải tìm đúng nguyên nhân mới có biện pháp xử trí thích hợp. Do vậy, phòng bệnh là biện pháp hiệu quả để giúp người cao tuổi tránh được những khó chịu do rối loạn tiêu hóa gây ra.
Các biện pháp phòng bệnh thường được áp dụng là có chế độ ăn uống hợp lý (ăn nhiều chất xơ, uống đủ nước…) kết hợp với vận động cơ thể (đi bộ, xoa bóp vùng bụng hoặc cơ bắp…). Có đời sống tinh thần thoải mái (đọc sách, báo, xem tivi, tham gia các câu lạc bộ…).
Một số người cao tuổi chán ăn, không thèm ăn. Người nhà cần động viên và nếu cần bón giúp trong các bữa ăn. Nếu bị bệnh về dạ dày thì nên đi khám bệnh định kỳ để được điều trị và tư vấn của bác sĩ để bệnh nhanh khỏi.
Đọc thêm những bài viết của chúng tôi để bảo vệ sức khỏe.