Dậy thì là khoảng thời gian vô cùng quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ em, đặc biệt về vấn đề về chiều cao. Nếu trẻ có chế độ dinh dưỡng phù hợp sẽ có khả năng đạt được chiều cao tối ưu. Dậy thì chính là lúc trẻ phát triển về thể lực và hệ thần kinh, nội tiết. Xây dựng một chế độ dinh dưỡng phù hợp cho trẻ tuổi dậy thì có thể giúp cho trẻ phát triển toàn diện nhất.
Ngoài sự phát triển và hoàn thiện cơ thể thì đây cũng là lúc trẻ hoạt động nhiều nhất, nên cần có một chế độ dinh dưỡng thật tốt cho trẻ trong giai đoạn này. Khi con bạn bước vào tuổi dậy thì, khoảng từ 10 tuổi ở bé gái và 12 tuổi ở bé trai, trẻ sẽ thường xuyên cảm thấy thèm ăn và mau đói khi vận động. Cùng tìm hiểu xem trẻ ở tuổi dậy thì cần chất dinh dưỡng nào để phát triển khỏe mạnh qua bài viết dưới đây của chúng tôi.
Vai trò của dinh dưỡng đối với sự phát triển chiều cao ở trẻ em tuổi dậy thì?
Chiều cao của con người phát triển liên tục từ khi sinh ra cho tới tuổi trưởng thành, trong đó giai đoạn dậy thì là thời điểm tăng trưởng chiều cao rất nhanh và mạnh.
Các trẻ gái sẽ bắt đầu tăng vọt chiều cao ở những năm đầu dậy thì, còn trẻ trai bắt đầu tăng mạnh chiều cao muộn hơn, ở những năm cuối của giai đoạn dậy thì. Cả nam và nữ sẽ gần như không thể cao thêm được nữa khi đã bước vào tuổi trưởng thành.
Có nhiều yếu tố khác nhau tác động tới sự phát triển của chiều cao con người, trong đó quan trọng nhất và chủ yếu nhất là yếu tố di truyền, tuy nhiên di truyền lại là yếu tố không thể thay đổi được.
Trong những khía cạnh có thể tác động thì chế độ dinh dưỡng và tập luyện sẽ có ảnh hưởng quyết định tới chiều cao cuối cùng đạt được ở tuổi trưởng thành, do đó trẻ em tuổi dậy thì cần có chế độ ăn cân bằng, lành mạnh, đầy đủ dưỡng chất để có thể có được sự phát triển thể chất, tinh thần cũng như chiều cao tối ưu.
Chế độ dinh dưỡng cho trẻ em ở tuổi dậy thì giúp tăng chiều cao
Khi bước vào tuổi dậy thì, lượng năng lượng cần cung cấp cho trẻ mỗi ngày tương đương với mức của người trưởng thành, từ 2200 tới 2400 calo. Trẻ cần được cung cấp lượng năng lượng lớn như vậy không chỉ bắt nguồn từ việc trẻ đang phát triển nhanh và mạnh về thể chất, thần kinh, mà còn vì trong giai đoạn này trẻ cần bổ sung nhiều năng lượng. Chế độ dinh dưỡng cho trẻ dậy thì cần lưu ý các vấn đề sau:
Carbohydrate
Là một trong ba thành phần dinh dưỡng chính (hai thành phần còn lại là lipid và protein). Cung cấp phần lớn năng lượng cho trẻ. Lượng năng lượng do carbohydrate cung cấp chiếm 60 – 70% tổng lượng năng lượng cần thiết hàng ngày. Nên sử dụng carbohydrate từ những thực phẩm có lợi (chẳng hạn như ngũ cốc nguyên hạt) để trẻ hưởng được nhiều lợi ích về sức khỏe, ngăn ngừa tình trạng thừa cân, béo phì.
Lipid
Lipid là thành phần quan trọng đối với trẻ ở tuổi dậy thì. Ngoài tác dụng giúp trẻ ăn ngon miệng, lipid cung cấp nhiều năng lượng và là yếu tố không thể thiếu để cơ thể hấp thu được các vitamin A, D, E, K.
Trong giai đoạn dậy thì trẻ cần được cung cấp cả các chất béo bão hòa (thường thấy nhất trong mỡ động vật) và cả các chất béo không bão hòa (thường thấy nhất trong dầu thực vật, dầu cá), và lượng lipid cần mỗi ngày khoảng 40 – 50 g.
Protein
Dậy thì là giai đoạn trẻ phát triển thể chất rất mạnh. Do đó cần lượng protein nhiều hơn so với người trưởng thành. Lượng năng lượng do protein cung cấp chiếm khoảng 15% tổng lượng năng lượng cần thiết hàng ngày. Tốt nhất nên cho trẻ sử dụng protein có nguồn gốc từ động vật. Ngoài protein, trẻ còn hấp thu thêm được các yếu tố vi lượng khác sẵn có trong thực phẩm.
Calci
Calci là một trong những yếu tố không thể thiếu để trẻ phát triển xương. Nhằm giúp xương chắc khỏe và đạt chiều cao tối đa. Mỗi ngày trẻ cần được cung cấp 1200 mg calci.
Sắt
Sắt rất quan trọng đối với trẻ trong giai đoạn dậy thì. Đặc biệt là ở trẻ gái (bởi trẻ gái bắt đầu có kinh nguyệt). Trẻ trai cần 12 – 18 mg/sắt mỗi ngày, còn ở trẻ gái nhu cầu sẽ cao hơn, 20 mg/sắt mỗi ngày.
Các thực phẩm như thịt, gà, cá, trứng, các loại hạt và đậu xanh, đậu lăng là nguồn cung cấp sắt và protein. Sắt cần cho việc tạo máu và mang oxy đi khắp cơ thể của trẻ. Từ khi dậy thì, con gái bạn bắt đầu có hành kinh mỗi tháng, dẫn đến việc thiếu hụt sắt. Nếu trẻ không được cung cấp đủ sắt, trẻ có thể bị thiếu máu. Tình trạng này gây nên hiện tượng mệt mỏi, đau nhẹ đầu và thiếu sức lực ở tuổi dậy thì.
Một số lưu ý khác cho trẻ dậy thì để đạt chiều cao tối ưu
Không bỏ bữa sáng: Một lưu ý khá quan trọng mà bố mẹ nên chú ý để giúp con phát triển tốt là bữa ăn sáng. Bữa sáng là một bữa ăn quan trọng nhất trong ngày. Bữa sáng giúp con bạn tập trung trí tuệ và ghi nhớ ở trường. Cung cấp năng lượng cho con bạn học tập tốt và vui chơi hết mình. Ăn sáng thường xuyên còn giúp trẻ tăng cân đều đặn và khỏe mạnh hơn những trẻ bỏ bữa sáng.
Uống đủ nước: Nước là thành phần không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của tuổi dậy thì. Uống nước là cách tốt nhất giúp trẻ xua tan cảm giác mệt mỏi và khát. Ngoài ra, nước còn giúp ngăn ngừa táo bón.
Nên nhắc trẻ uống nước vì nước cần thiết cho mọi hoạt động chuyển hóa của cơ thể. Khoảng 1,5 – 2 lít nước/ngày. Và hướng dẫn trẻ kiến thức vệ sinh an toàn thực phẩm. Giúp trẻ lựa chọn những thức ăn đảm bảo vệ sinh. Không nên cho trẻ ăn thức ăn ngoài đường phố.
Bên cạnh chế độ dinh dưỡng phù hợp, trẻ cần được vận động, luyện tập thể dục thể thao. Bởi giai đoạn dậy thì là giai đoạn cuối cùng trẻ có thể đạt được chiều cao tối ưu.
Trẻ được vận động rèn luyện không chỉ có ý nghĩa về phát triển chiều cao mà còn tạo lập thói quen ở trẻ. Giúp trẻ duy trì lối sống năng động, rất có ý nghĩa trong việc phòng chống các bệnh tật sau này. Tập luyện thể thục thể thao giúp trẻ đạt chiều cao tối ưu ở tuổi dậy thì